۱۳۸۹ آبان ۴, سه‌شنبه

زبان عربی و حمله اعراب

همیشه به ما گفته بودن ایرانیان تنها ملتی در خاور میانه بودند که با وجود حمله اعراب زبون خودشون رو حفظ کردند و حاضر نشدند که به زبون عربی صحبت کنند. چند روز پیش داشتم تو تاریخ می خوندم که مردمان تمام سرزمینهایی که امروز در اونها عربی صحبت می شه قبل از تهاجم مسلمین هم عرب نژاد و عرب زبان بودند! البته در مورد شمال آفریقا (حد اقل در مورد مصر) می دونم که قضیه فرق داشته و مصریها تا قبل از حمله اعراب قبطی حرف می زدن که شاخه ای از مصری باستان بود. حتی بربرها در آفریقا هنوز که هنوزه زبان خودشون رو دارند که عربی نیست. ولی دست کم در شام، کنعان و بین النهرین، حتی از زمان هخامنشیان هم قبایل عرب شروع به مهاجرت به این مناطق کرده بودند و گذشته از این که می دونیم مثلا بابلی ها، اکدی ها و آشوریها سامی نژاد بودند، حتی به طور دقیقتر مردمانی عرب با زبان عربی از اون زمان شروع به سکونت در این مناطق می کنن. حتی در زمان امپراتوری روم، در سوریه به عنوان یکی از ایالتهای امپراتوری، خط و زبان عربی مورد استفاده بود.
بنابراین به نظر می رسه که که حفظ زبان پارسی (حالا گذشته از اینکه یه خروار لغت عربی ریختن توش) همچین شاهکاری هم نبوده و گویا عوض کردن زبان مردم کاری نیست که بشه به این راحتی انجام داد. فکر کن مثلا چه جوری عربا می خواستن مردم رو مجبور کنن پارسی حرف نزنن؟ از طریق روزنامه؟ تلوزیون؟ اینترنت؟ استراق سمع موبایل و تلفن؟ خوب ملت همون زبانشون رو استفاده می کردن فوقش مجبور بودن عربی یاد بگیرن که امورات اداریشون بگذره. پس اینجوری نیست که ما فکر می کنیم که خیلی از ملتهای اطراف ما با حمله اعراب زبانشون رو از دست دادند و عرب زبان شدند. اصولا زبان یکی از سختترین چیزهاییه که می شه عوضش کرد و یکی از شناسه های هویتی قابل اتکا در مطالعات تاریخیه. هیچکدوم از حمله های بزرگ تاریخ که توسط جمعیت کوچکی از مردم انجام شده (حمله اعراب، حمله مغول) و حتی امپراطوریهایی مثل ایران، روم-بیزانس و عثمانی که مدتی طولانی بر قلمرویی متنوع از نظر زبانی مسلط بودند نتونستند تاثیر چشمگیری بر الگوی زبانی قلمروشون داشته باشند چون نهادهایی که زبان آموزش بدن در گذشته وجود نداشتند و مردم نسل به نسل و فرد به فرد این کار رو می کردند. دین مردم رو می شد راحت عوض کرد چون موضوع خیلی حیاتی تو زندگیشون نبود ولی زبون که مردم باهاش لحظه به لحظه کار و فکر می کردند مساله دیگه ایه که به راحتی تغییر نمی کنه. زبانها در طول تاریخ مسیر تکامل رو طی می کنند و یا معمولا با مزمحل شدن اقوامی که به اون زبونها حرف می زنند و ادغامشون در جوامع بزرگتر از بین می روند (مثل سرخپوستان آمریکا که جمعیت بسیار کوچکی در برابر مهاجمان تازه وارد بودند.

هیچ نظری موجود نیست: